Moderne Nederlandse voorafstempelingen
Voorafstempelingen (in het Engels ook wel “precancels” genaamd) zijn normale standaard (Beatrix) frankeerzegels, die worden gebruikt voor het versturen van grote partijen. Pas sinds de 90-er jaren staat de Nederlandse PTT toe dat grootgebruikers van partijenpost, zoals Readers Digest, hun eigen post zelf afstempelen. Zover ik weet zijn alleen zegels verkrijgbaar in rollen voor dit proces ingezet. De ontwaarding bestaat uit een “PTT-post” embleem. Het doel is om een “persoonlijke noot” aan de post toe te voegen.
Philate-lick
From the beginning of FEPAPOST all were anxious waiting for Saturday October 22, 1994. Then the competition for the youths from 12 to 17 years would be held. “Who can lick ‘n stick the most postage stamps in 4 minutes of time?” On every envelop exactly one stamp needed to be licked and sticked in the usual upper right corner. Under professional supervision of Mr. Sips from Breda (North Brabant) five sessions were held, followed by a final. It appeared more difficult then one expects. Four minutes is a long time, and there comes a time one cannot lick any more. After a lot of licking and sticking the 15 year old Marije Collignon from Leidschendam (North Holland) was the winner. She licked and sticked 134 stamps in 4 minutes. (Translated from ‘De Posthoorn, December 1994, issue #10, page 31)
De Nederlands PTT Post leverde de zegels voor deze competitie. (De gebruikte zegels waren uitgegeven voor de FEPAPOST tentoonstelling). De zegels waren gestempeld met horizontale (en naar verluidt ook verticale) balken (zie hieronder).
Valentijnskaart
Op 14 februari 2000 ontving ik een aantrekkelijke Valentijnskaart. De roze voorkant met de tekst “Ik heb een oogje op je …”. De kaart was persoonlijk geadresseerd, maar hoewel het lettertype en gebruikte inktkleur suggereerde dat het was handgeschreven, was het duidelijk dat het mooie font door een plotter of een inktjet printer was gemaakt. De gebruikte zegel was een van de schrap Valentijn zegels, die 3 jaar eerder in velletjes van 10 waren uitgegeven. Iedere zegel van zo’n velletje had een andere tekst onder het schrapgebied.
Op het adres gedeelte van de kaart staat de tekst “Jij ook op mij?”, gevolgd door een webadres, dat hedendaags niet meer bestaat. Bij het bekijken van de website bleek dat het om een zending te gaan van het bedrijf CTG, dat op zoek was naar nieuw personeel.
Natuurlijk vroeg ik me af welke adres lijst was gebuikt om deze partij samen te stellen. Het was overduidelijk computer/software gerelateerd, omdat vele van mijn collega’s dezelfde kaart hadden ontvangen. Een week later werd dit bevestigd, toen in het Nederlandse computerblad ‘Computable’ er een klein bericht van de uitgever stond, waarin werd aangegeven dat deze Valentijnskaart een onderdeel was van een advertentiecampagne.
Nieuwe “port-betaald” zegels
Vanaf 1 juli 2000, met de introductie van de nieuwe postwet, was het niet langer toegestaan om de ‘normale’ Beatrix frankeerzegels voor (bulk) partijenpost te gebruiken. Deze zendingen moesten worden gefrankeerd door een “Post Betaald/Port payé” embleem of door een frankeermachine.
Voor correspondentie wordt het nog steeds persoonlijker gevonden, indien met postzegels gebruikt. Daarom gaf PTT-Post speciale ‘port-betaald’ zegels uit, die 4 cent (€0.0175) bovenop het standaard bulk partijentarief kosten. Om het echt mooi te maken werd de eerste zegel (tulp motief) in 4 kleuren uitgegeven en was er een additioneel motief (Haring-eter). Deze zegels waren niet te koop bij de gewone postkantoren.
Zoals op de plaatjes hierboven en hieronder kan worden gezien werd er een frankeermachine gebruikt om de zegels op de envelop te plakken. Soms bevindt zich het snijvlak net boven of onder de perforatie plaats, en als het precies over de perforatie heengaat, zijn er scherpe snijvlakken waar te nemen in plaats van de papiervezels, die je waarneemt bij het scheuren. Blijkbaar werden deze zegels in grote rollen geleverd.
De Nederlandse PTT (Tegenwoordig Koninklijke TPG Post) verwacht nog meerdere motieven, in de toekomst, uit te brengen.
Bedrijven waarvan ik zeker weet dat ze deze zegels gebruikten zijn Reader’s Digest, Koerskompas en Legio Lease.
Met kerstmis 2000 stuurde TPG een kerstkaart met een nieuwe port betaald zegel. Deze zegel had hetzelfde ontwerp als de ‘standaard’ kerstzegels van 2000. De afstempeling was hetzelfde als diegene, die voor de grote hoeveelheid kerstkaarten in de laatste weken van het jaar, werden gebruikt. Normale ronde datum afstempelingen (cds) worden niet gebruikt voor briefkaarten in die periode.
Op 18 augustus 2001 werd een nieuw ontwerp gepresenteerd. Het ontwerp refereert aan de omwisseling van de Nederlandse Gulden naar de Euro op 1 januari 2002. Er wordt gezegd dat de ontwerper, Mart Warmerdam, zijn eigen zoon heeft gebruikt als voorbeeld voor de jongen. De zegel werd gebruikt om advertentiemateriaal naar de klanten van de PTT Post Collect Club te sturen. Ook de afstempeling was aangepast voor dit doel. Verder valt het op dat de zegel vierkant is, in tegenstelling tot de vorige 6 zegels.
Overijverige post bediende?
Begin februari 2002 ontving mijn schoonmoeder, die in het post district Krommenie woont, het volgende poststuk:
Bedrijfsspecifieke zegels
V&D (Vroom and Dreesmann, een groot warenhuis) was het eerste bedrijf in Nederland, dat zijn ‘eigen’ zegel had voor partij-post. In het voorjaar van 2002 werden een groot aantal zendingen gedaan, waarbij van deze zegel gebruikt werd gemaakt. V&D verving daarmee het “Port betaald” embleem.
Ik heb helaas nog geen voorbeeld van deze zegel (wie kan me helpen ? ).
Een nieuw begin
Gedurende mei 2002 veranderde de Koninklijke Nederlandse PTT Post B.V. in Koninklijke TPG Post B.V. (Afgekort TPGm hetgeen de DLA is voor TNT Post Group, een meer internationaal (Anglo Saxisch) aandoende naam. TRNT was de naam van de internationale koeriersdienst, overgenomen in 1988.
Natuurlijk moesten alle referenties naar “PTT Post” worden veranderd. Het meest in het oog springende was de voorafstempeling, die voor deze gebeurtenis werd uitgegeven en in massa partijen naar alle adressen van personen en later bedrijven in Nederland werden gestuurd. In plaats van de standaard “PTT post” afstempeling, die normaal voor voorafgestempelde post werd gebruikt, werd nu een eenvoudige afstempeling, bestaande uit twee concentrische cirkels gebruikt. De zending bestond uit een introductie brief, een setje postkaarten en een vooraf gedrukte envelop.
De zending naar bedrijven had een andere inhoud, namelijk een advertentie voor EasyStamp, een digitale zegel- software oplossing. Interessant genoeg bevatte de afstempeling op deze laatste partij een maand en jaar aanduiding. In deze zending werd ook uitgelegd dat “oude” PTT-Post Port Betaald frankeer machines gebruikt mochten blijven worden, maar dat alle nieuwe machines de naam TPG-Post moesten bevatten.
Volgens TPG informatie werden 8,000,000 zegels geproduceerd.
Op 1 augustus 2002 ontving ik de eerste port betaald embleem dat de nieuwe naam bevatte. Langzaam, maar zeker zullen de oude PTT emblemen worden vervangen. (Zie hierboven).